1. Το πρώτο παραμύθι της σειράς
«Παραμύθια της Μικράς Ασίας» είναι πλέον διαθέσιμο για να το απολαύσετε!
Πρόκειται για το λαϊκό παραμύθι «Τα Χρυσομέλικα και Χρυσοτσάκατα κορίτσια»,
το οποίο καταγράφεται στον Δ΄ τόμο των Μικρασιατικών Χρονικών, της ιστορικής
πηγής όπου καταγράφηκαν για πρώτη φορά συστηματικά οι παραδόσεις της Μικράς
Ασίας σχεδόν αμέσως μετά την Καταστροφή.
Το παραμύθι αυτό προέρχεται από τη Συγή της Βιθυνίας. Αρχαία πόλη, η οποία
συνδέεται με την Αργοναυτική εκστρατεία, η Συγή αριθμούσε το 1920 περίπου 2.000
κατοίκους. Από αυτούς το 90% ήταν ελληνορθόδοξοι. Χάρη στην ελαιουργία και την
παραγωγή μεταξιού -όπως όλη η περιοχή της Προύσας- η Συγή άκμασε ιδιαίτερα στις
αρχές του 20ού αιώνα. Με τη Μικρασιατική Καταστροφή η πόλη εγκαταλείφθηκε.
Σήμερα είναι ένα χωριό με περίπου 600 κατοίκους και ονομάζεται Κούμ-γιακά
(Kumyaka), αν και ο σύγχρονος επισκέπτης θα ακούσει συχνά τους ντόπιους να
αναφέρονται σε αυτό με το ελληνικό του όνομα. Στη Συγή σώζεται η εκκλησία των
Αρχαγγέλων, η οποία χρονολογείται στην εποχή του Κωνσταντίνου του
Πορφυρογέννητου (905-959 μ.Χ.).
Ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Κώστας Γάκης αφηγείται την ιστορία, την οποία και «έντυσε» με δική του, πρωτότυπη μουσική. Παίζοντας λαούτο, κιθάρα και κανονάκι, και με τη δημιουργία ενός ηχοτοπίου από φυσικούς και ηλεκτρονικούς ήχους, δημιουργεί μια μοναδική ατμόσφαιρα, μετατρέποντας την ακρόαση σε μια πραγματική εμπειρία.
Επισυνάπτουμε τον σύνδεσμο.. ΠΑΤΑΤΕ ΤΟ PLAY (.>) .επάνω αριστερά
https://share.transistor.fm/s/49076048
Το πρώτο corpus των παραμυθιών σε ψηφιακή μορφή.
Η ψηφιακή έκδοση περιλαμβάνει παραμύθια από το χωριό Κόλντερε, όπως αυτά καταγράφηκαν στον 7ο τόμο των Μικρασιατικών Χρονικών. Το υλικό είναι διαθέσιμο σε μορφή pdf και epub, και μπορείτε να το κατεβάσετε και να το διαβάσετε σε υπολογιστή, smartphone, tablet και ebook reader.
Λίγα λόγια για τα παραμύθια
Το χωριό Κόλντερε βρίσκεται βορειοανατολικά της Σμύρνης, στη διοικητική επαρχία της Μαγνησίας, σήμερα Μανίσα (Manisa). Στην περιοχή εγκαθίστανται ελληνορθόδοξοι πληθυσμοί ήδη από τα μέσα του 18ου αιώνα, ενώ στις αρχές του 20ού ο πληθυσμός είναι στην πλειονότητά του ελληνικός.
Επιλέξαμε να προσφέρουμε τα παραμύθια της συγκεκριμένης περιοχής για τρεις λόγους. Κατ' αρχάς, για να αναδείξουμε τον πλούτο της Μικράς Ασίας, ο οποίος συνήθως παραμένει εγκλωβισμένος στις «σημαντικές» πόλεις, όπως η Σμύρνη. Ο δεύτερος λόγος αφορά πάλι τη συγκριτικά «ελάσσονα» σημασία του χωριού Κόλντερε, η οποία όμως αποδεικνύει ξεκάθαρα την πληθώρα κοιτίδων ελληνισμού στην περιοχή. Ασχέτως του γεωγραφικού μεγέθους, η Μικρά Ασία είχε διάσπαρτες εστίες ελληνισμού, η πλειονότητα των οποίων είχε τη δική της παράδοση. Ο τρίτος, και ίσως σημαντικότερος λόγος βρίσκεται στην τυπολογία των παραμυθιών αυτών. Διαβάζοντάς τα, πολλοί θα διαπιστώσουν ότι έχουν ακούσει παραλλαγές τους από άλλες περιοχές της Ελλάδας ή και της Μικράς Ασίας.
Η γνωστή παραμυθού Σάσα Βούλγαρη θα αφηγηθεί με τον δικό της μοναδικό τρόπο μία από τις ιστορίες του Κόλντερε, η οποία συναντάται και σε άλλες περιοχές.
Παραμύθια του χωριού Κόλντερε - Google Drive
2. Το παραμύθι «Το γενναίο βασιλόπουλο», το οποίο καταγράφεται στον Ζ΄ τόμο των Μικρασιατικών Χρονικών, με προέλευση από το χωριό Κόλντερε. Η ιστορία περιλαμβάνεται στην ψηφιακή έκδοση με τα παραμύθια του Κόλντερε, η οποία είναι διαθέσιμη για να την κατεβάσετε σε pdf ή epub εδώ.
Το παραμύθι αυτό, το οποίο συναντάμε σε παραλλαγές σε άλλες περιοχές της Μικράς Ασίας αλλά και της Ελλάδας, διαθέτει πλήθος αρχετυπικών στοιχείων που εντοπίζονται στη λαϊκή παράδοση.
Την ιστορία αφηγείται η πρωτοπόρος της νεο-αφήγησης Σάσα Βούλγαρη, δύο φορές υποψήφια για το διεθνές βραβείο Astrid Lindgren Memorial Award (ALMA), το μεγαλύτερο βραβείο παγκοσμίως για την παιδική και νεανική λογοτεχνία. Η γνωστή παραμυθού μάς διηγείται με τον μοναδικό της τρόπο τις περιπέτειες του βασιλόπουλου, σε μια αφήγηση που εμπλουτίζεται με «μαγικούς» ήχους και τραγούδι, μεταφέροντάς μας σ' έναν άλλο κόσμο.
«Είναι το αγαπημένο μου παραμύθι! Το θυμάμαι από τότε που μπορώ να θυμάμαι. [...] Πολλές φορές συνάντησα στο διάβα μου αυτό το παραμύθι: αφήγηση, έρευνα, εκπαίδευση, αποσυμβολισμό... όλα τα έπραξα. Αλλά πάντα λέω πως αυτό είναι το παραμύθι που μ' έκανε να θέλω να είμαι Παραμυθού.», μας λέει η ίδια.
3. Το παραμύθι «Η Βασιλοπούλα τσοπανάκι», το οποίο προέρχεται από τη συλλογή παραμυθιών Παπαδοπούλου-Δεμερτζή, όπως αυτή παρουσιάζεται στον Δ' τόμο των Μικρασιατικών Χρονικών. Τα περισσότερα παραμύθια της συλλογής αυτής δεν ταυτίζονται με κάποια συγκεκριμένη περιοχή της Μικράς Ασίας. Πιθανότατα παραλλαγές τους κυκλοφορούσαν σε όλα τα μήκη και πλάτη της μικρασιατικής ενδοχώρας. Παρόλα αυτά, τα παραμύθια έχουν "γονείς".
Το συγκεκριμένο παραμύθι αφηγήθηκε στους μελετητές η Κακουλή Κατσίφου, από τη συνοικία Τσιφλίκι του Αγίου Γεωργίου, στα νοτιοανατολικά της Σμύρνης. Όπως εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες της περιοχής, η Κακουλή Κατσίφου εγκατέλειψε τη Σμύρνη το '22. Η πολύτιμη αυτή μαρτυρία -ένα είδος προφορικής ιστορίας- μας συνδέει τόσο με τη Σμύρνη της εποχή που βασιλοπούλες γίνονταν βοσκοπούλες όσο, και κυρίως, με τη Σμύρνη πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Τη συναρπαστική ιστορία διηγείται η εικαστικός και αφηγήτρια Καλλιόπη Λιαδή, με τη μουσική της Ευφροσύνης Πάτρα. Μια περιπέτεια με στοιχεία από την ελληνική μυθολογία και με την επανάληψη μοτίβων που συναντάμε συχνά στις λαϊκές αφηγήσεις, αναδεικνύει την πολύπαθη βασιλοπούλα ως δυναμικό χαρακτήρα που στο τέλος δικαιώνεται.
«Το γεγονός ότι όλοι οι δούλοι μαζεύονται και αφηγούνται παραμύθια στο τέλος της ημέρας, το ότι τα παραμύθια είναι το δικό τους καταφύγιο, ψυχαγωγία και παρηγοριά και, ακόμα περισσότερο, η ίδια η βασιλοπούλα αφηγείται τη ζωή της σαν παραμύθι, με άγγιξε ιδιαίτερα και λειτούργησε λυτρωτικά, σα να υποδεικνύει ότι υπάρχει μια λεπτή γραμμή που διαχωρίζει την πραγματικότητα από τη φαντασία και το μύθο και αποτελεί πια απόφαση του καθενός το τί θα οικειοποιηθεί και πώς θα συνεχίσει την προσωπική του ιστορία», μας λέει χαρακτηριστικά η αφηγήτρια.
Παραμύθια της Μικράς Ασίας | Η βασιλοπούλα τσοπανάκι (transistor.fm)
Tο δεύτερο corpus των παραμυθιών σε ψηφιακή μορφή. Το υλικό είναι διαθέσιμο σε μορφή pdf και epub, και μπορείτε να το κατεβάσετε και να το διαβάσετε σε υπολογιστή, smartphone, tablet και ebook reader.
Η παρούσα ψηφιακή έκδοση περιλαμβάνει παραμύθια από τον Δ΄ τόμο των Μικρασιατικών Χρονικών, ο οποίος κυκλοφόρησε στα 1948. Παρουσιάζονται από τους Χ. Ν. Παπαδόπουλο και Κ. Π. Δεμερτζή, δίχως όμως να ανήκουν σε αυτούς. Περιέργως, η συγκεκριμένη συλλογή παραμυθιών έχει «γονείς» και πατρίδα. Όπως μας ενημερώνουν οι Παπαδόπουλος και Δεμερτζής στον πρόλογό τους, τα παραμύθια αυτά τους τά αφηγήθηκαν συγκεκριμένοι Μικρασιάτες, οι οποίοι κατονομάζονται.
Πέρα από τις γεμάτες περιπέτειες και αγωνία ιστορίες που μάς παραδίδουν, τα παραμύθια αυτά γίνονται φορείς ιστορικότητας, συνδέοντας τον σημερινό αναγνώστη με τη γη και τον πολιτισμό της Μικράς Ασίας.
Τα "Παραμύθια της Ανατολής" σε PDF και EPUB
|
|
|
|